Bệnh Gout và điều trị gout bằng thuốc nam gia truyền

Bệnh gout là gì?

Bệnh gout (gút) còn được gọi với tên khác là thống phong. Đây là loại bệnh gây ra bởi rối loạn chuyển hóa nhân purin trong thận, dẫn đến axit uric trong máu không được lọc ở thận. Bình thường, axit uric thường vô hại và hình thành trong cơ thể và loại axit này sẽ sớm bị đào thải qua đường nước tiểu và phân. Tuy nhiên, đối với bệnh nhân bị bệnh gout, trong máu của họ có lượng axit uric khá cao do đã tích tụ lâu ngày. Nếu máu có chứa nồng độ axit uric quá cao thì sẽ hình thành những tinh thể nhỏ. Chính vì các tinh thể axit uric này tập trung ở khu vực khớp nên đã gây ra viêm, sưng và đau đớn đối với người bị gout.

Đặc trưng của bệnh này lànhững đợt viêm khớp cấp tái phát. Người mắc bệnh gout hay bị đau đớn đột ngột giữa ban đêm và nếu đợt viêm khớp cấp bùng phát thì các khớp sẽ xuất hiện hiện tượng sưng đỏ. Có thể quan sát thấy rõ ràng nhất triệu chứng đó ở ngón chân cái. Tuy nhiên, nhiều khớp khác cũng có thể bị ảnh hưởng như khớp ở chân (ví dụ như đầu gối, mắt cá chân, bàn chân). Trường hợp ít gặp hơn ở là viêm khớp ở tay (bàn tay, cổ tay, khuỷu tay). Thậm chí bệnh này còn ảnh hưởng đến cả cột sống.

Bệnh gout có nguy hiểm không?

Thực tế, bệnh gout khiến cho người bệnh căng thẳng, khó chịu, đau đớn và dễ bị mất ngủ. Tuy nhiên, có thể nói, gout là căn bệnh lành tính và có thể kiểm soát bằng thuốc điều trị và thay đổi chế độ ăn uống cũng có thể giúp phòng ngừa các đợt tại phát viêm khớp cấp tính.

Người ta dựa trên mức độ nghiêm trọng của bệnh để chia làm 3 giai đoạn, gồm có:

• Giai đoạn 1: lượng axit uric trong máu tăng lên, tuy nhiên, những triệu chứng của bệnh gout vẫn chưa xuất hiện. Thông thường, chỉ sau khi mắc sỏi thận thì bệnh nhân mới nhận ra những triệu chứng đầu tiên của bệnh gout.
• Giai đoạn 2: do mức độ axit uric trong máu lúc này rất cao nên có thể khiến các tinh thể axit uric hình thành và xuất hiện ở ngón chân (nốt tophi). Thường thì các biểu hiện của nốt tophi xuất hiện khá muộn, có thể nhận thấy nốt này sau hàng chục năm từ cơn gout đầu tiên hoặc cũng có trường hợp xuất hiện sớm hơn. Một khi nốt tophi đã xuất hiện, số lượng và khối lượng của nốt tophi rất dễ tăng và có thể dẫn đến lở loét. Những vị trí thường gặp nốt tophi là trên sụn vành tai, khuỷu tay, ngón chân cái, gót chân, mu bàn chân và gân gót.

Ở giai đoạn hai, nhiều người bệnh có thể thấy đau khớp dù các cơn đau sẽ không kéo dài. Tuy nhiên, sau một thời gian, bệnh nhân sẽ nhận thấy các triệu chứng khác của bệnh gout. Khi đó, cường độ và tần suất của các cơn đau do gout sẽ ngày càng gia tăng.

• Giai đoạn 3: triệu chứng của bệnh gout sẽ không biến mất; cùng lúc đó, nhiều khớp sẽ bị các tinh thể axit uric tấn công.

Phần lớn bệnh nhân mắc gout mới chỉ ở giai đoạn 1 hoặc 2, rất ít người mắc bệnh và tiến triển đến giai đoạn 3. Đó là vì khi xuất hiện các triệu chứng bệnh gout ở giai đoạn hai, người bệnh đã đi khám và điều trị đúng cách.

Có hai nguyên nhân chính gây ra bệnh gout, đó là: nguyên phát (hầu hết các trường hợp) và thứ phát

1. Nguyên phát:

95% các ca mắc gout xảy ra ở nam giới trong khoảng từ 30-60 tuổi. Nguyên nhân cụ thể vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, nếu trong chế độ ăn có các loại thực phẩm chứa nhiều purin thì có thể làm tình trạng của bệnh nặng thêm. Các loại thực phẩm đó là: gan, thận, tôm, cua, lòng đỏ trứng, nấm…

2. Thứ phát

Bệnh nhân mắc gout do các rối loạn về gen (nguyên nhân di truyền), trường hợp này khá hiếm gặp. Ngoài ra, có thể do cơ thể gia tăng sản xuất acid uric hoặc giảm đào thải acid uric hoặc cả hai. Nguyên nhân của tình trạng này thường là do bệnh suy thận hoặc các bệnh lý về thận khác làm giảm khả năng lọc axit uric của cầu thận. Bên cạnh đó, các bệnh về máu: bệnh bạch cầu cấp hoặc sử dụng các loại thuốc lợi tiểu như furosemid, thiazid, acetazolamid, … cũng ảnh hưởng đến khả năng lọc axit uric. Không chỉ vậy, những bệnh nhân dùng các thuốc ức chế tế bào nhằm điều trị các bệnh ác tính hoặc thuốc kháng lao như ethambutol, pyrazinamid, …cũng có nguy cơ cao mắc bệnh gout.

Các triệu chứng của bệnh gout thường xảy ra bất thình lình và vào giữa đêm. Trong một vài ca bệnh, không nhận thấy những dấu hiệu ban đầu của bệnh gout. Thường thì những người đã bị gout cấp hoặc mãn tính mới biểu hiện các dấu hiệu của bệnh gout.

Những triệu chứng chính của bệnh gout là đau khớp đột ngột và dữ dội, vùng khớp bị sưng tấy. Khi đụng vào thì khớp đau nhiều hơn, thường bị sưng đỏ, hoặc vùng quanh khớp ấm lên.

Đa số những biểu hiện của bệnh gout hay kéo dài trong khoảng vài tiếng, trong 1 đến 2 ngày. Tuy nhiên, đối với những bệnh nhân bị gout nặng, cơn đau có thể kéo dài trong vòng vài tuần.

Nếu bệnh nhân mắc gout không sử dụng thuốc điều trị gout thường xuyên thì những triệu chứng của bệnh gout sẽ trở nên nghiêm trọng hơn.

• U cục tophi: đặc trưng của bệnh này là các tinh thể axit uric tích tụ dưới da. Thường thì các u cục này sẽ xuất hiện xung quanh các ngón chân, đầu gối, ngón tay và tai. Nếu không chữa trị đúng cách thì theo thời gian, khối u tophi sẽ ngày càng lớn.
• Tổn thương khớp: nếu bệnh nhân mắc gout không sử dụng thuốc điều trị, các khớp có thể bị tổn thương vĩnh viễn. Nếu để khớp tổn thương lâu ngày thì sẽ làm gia tăng nguy cơ gây ra tổn thương cho xương và các khớp khác.
• Sỏi thận: nếu không chữa trị bệnh gout đúng cách, các tinh thể acid uric không chỉ tập hợp xung quanh các khớp mà còn đọng lại ở trong thận, dẫn đến sỏi thận.

Cứ 200 người trưởng thành thì có 1 người mắc bệnh gout. Bệnh gout có thể tác động đến tất cả mọi người, không phân biệt tuổi tác hay giới tính. Tuy nhiên, nguy cơ mắc bệnh gout ở nam giới từ 30–50 tuổi và phụ nữ trong giai đoạn sau mãn kinh thường cao hơn. Người trẻ và trẻ em ít khi mắc bệnh gout.

Một số yếu tố có thể gây ra bệnh gout đó là chế độ ăn quá nhiều đạm và hải sản. Ngoài ra, nam giới và người lớn tuổi cũng dễ bị gout hơn. Sử dụng nhiều bia trong thời gian dài hoặc bệnh béo phì và tăng cân quá mức cũng có thể gây ra gout. Bệnh này cũng liên quan đến di truyền vì nếu gia đình có người từng bị gout thì nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Những người mới bị chấn thương hoặc mới phẫu thuật cũng có thể bị gout. Những bệnh nhân cao huyết áp, chức năng thận không bình thường thường dễ bị gout. Vì vậy, bệnh nhân từng bị đái tháo đường, suy giảm chức năng thận, bệnh tim, xơ vữa động mạch, tắc nghẽn mạch máu, bệnh truyền nhiễm có nguy cơ cao bị gout hơn bình thường. Cuối cùng, như đã đề cập, aspirin, các loại thuốc lợi tiểu, hóa trị, thuốc có nguy cơ làm suy giảm hệ miễn dịch đều tăng nguy cơ bị gout.

Các bạn có thể hạn chế bệnh gout tiến triển bằng cách hình thành những thói quen sinh hoạt tốt. Tuân theo hướng dẫn của bác sĩ và không nên tự ý uống thuốc không được chỉ định hoặc ngừng uống thuốc kê đơn. Tái khám đúng hẹn để bác sĩ có thể theo dõi biến chuyển của bệnh và tình trạng sức khỏe. Chữa trị tốt các bệnh lý dẫn đến bệnh gout thứ phát như suy thận, các bệnh lý chuyển hóa, …Ngoài ra, tập thể dục hằng ngày và duy trì cân nặng hợp lý cũng là hai giải pháp hữu hiệu để phòng ngừa bệnh gout.

Đặc biệt, khi bị gout, bệnh nhân cần duy trì chế độ ăn uống hợp lý. Bệnh nhân gout nên tránh các loại thực phẩm như nội tạng, nhất là gan, cá mòi, hải sản và thịt đỏ. Thêm vào đó, bệnh nhân nên tiêu thụ ít các thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa. Tăng cường tiêu thụ nhiều thực phẩm giàu chất xơ như dưa leo, củ sắn, cà chua, …cũng giúp kiểm soát bệnh tình. Không nên dùng đường tinh luyện mà sử dụng đường tự nhiên có trong rau củ và ngũ cốc sẽ đem lại tác dụng tốt hơn cho người bệnh. Mỗi ngày, người bệnh nên uống nhiều nước (từ 2,5–3 lít) cũng như giảm các đồ uống có cồn, đặc biệt là bia rượu và không uống cà phê, trà, nước uống có ga.

Bởi vì các triệu chứng của bệnh gout gần giống với nhiều bệnh khác nên việc chẩn đoán căn bệnh này sẽ gặp nhiều khó khăn. Bác sĩ áp dụng một số biện pháp để chẩn đoán bệnh gout như hỏi bệnh sử, khám lâm sàng, xét nghiệm cận lâm sàng, xét nghiệm máu để đo nồng độ axit uric trong máu, chọc hút dịch khớp tìm tinh thể axit uric, chụp X-quang khớp, siêu âm khớp, hoặc chụp CT scanner khớp.

Chẩn đoán xác định

Một số tiêu chuẩn sau có thể được áp dụng để chẩn đoán xác định bệnh gout:

Tiêu chuẩn Bennet và Wood (1968): đây là loại được áp dụng phổ biến nhất ở Việt Nam vì dễ nhớ và thích hợp với điều kiện thiếu xét nghiệm (độ nhạy 70%, độ đặc hiệu 82,7%).

Có thể tìm ra các tinh thể natri urat có trong dịch khớp hoặc các nốt tophi. Hoặc ít nhất là xuất hiện hai trong những yếu tố sau đây:

• Từng bị hoặc hiện tại bị ít nhất 2 lần sưng đau của một khớp với tính chất khởi phát đột ngột. Cơn đau diễn ra dữ dội, và khỏi hoàn toàn trong thời gian 2 tuần.
• Từng bị hoặc hiện tại bị sưng đau khớp bàn ngón chân cái, cơn đau khởi phát đột ngột, dữ dội, và khỏi hoàn toàn trong thời gian 2 tuần.
• Có xuất hiện nốt tophi
• Đã từng đáp ứng tốt hoặc đang đáp ứng tốt với colchicin (giảm viêm, giảm đau trong 48 giờ).

Tiêu chuẩn của ILAR và Omeract (2000): độ nhạy 70%, đặc hiệu 78,8%

Có thể tìm thấy tinh thể urat trong dịch khớp, và / hoặc trong nốt tophi bằng phương pháp hóa học hoặc kính hiển vi phân cực. Có thể dùng 6 trong 12 dấu hiệu lâm sàng sau cùng với xét nghiệm và chụp X-quang để xác định bệnh gout. Bệnh viêm tiến triển nhiều nhất là trong vòng một ngày, và xuất hiện nhiều hơn một cơn viêm khớp cấp.

Viêm khớp xảy ra ở một khớp và bị sưng đỏ vùng khớp. Khớp ở bàn ngón chân bị sưng đau hoặc chỉ một bên bàn ngón chân bị viêm khớp. Có thể có triệu chứng viêm khớp cổ chân một bên hoặc nhìn thấy được các nốt tophi. Thêm vào đó, nồng độ axit uric trong máu tăng cao (nam ≥ 420 mmol/l, nữ ≥ 360 mmol/l) cũng như các khớp sưng đau không đối xứng có thể là dấu hiệu của gout. Nếu chụp X-quang, có thể nhìn thấy nang dưới vỏ xương, không có hình khuyết xương trên X-quang là dấu hiệu của gout. Cuối cùng, cấy vi khuẩn âm tính cũng giúp xác định bệnh gout.

Cây thuốc hỗ trợ điều trị gút hiệu quả

Có thể nấu lá lốt tươi để ngâm tay chân cho đỡ đau nhức.

Có rất nhiều cây thuốc quý mọc hoang ở khắp nơi xung quanh chúng ta, từ ngoài vườn, ao hay ven đường cũng có. Nếu nắm được công dụng và cách sử dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên này hợp lí thì sẽ rất có ích. Dưới đây, Vườn nhà mình sẽ điểm qua một số loại thảo dược giúp hạn chế bệnh gout và hỗ trợ điều trị Gout hiệu quả nhất.

1/ Đậu xanh: ninh nhừ đậu xanh cùng với nước, không thêm gia vị, mỗi ngày ăn 2 bát.

2/ Lá lốt: Phơi khô lá lốt rồi sắc nước uống. Bạn cũng có thể nấu lá lốt tươi để ngâm tay chân cho đỡ đau nhức.

3/ Nấm lim xanh: Cho 15g nấm linh xanh vào ấm sắc cùng 2 lít nước, đun đến khi chỉ còn 1,5 lít thì dừng. Uống nước này trong vòng 1 tuần thay cho nước lọc thì sẽ đem lại tác dụng hiệu quả.

4/ Cây chó đẻ: Phơi khô cây chó để và hãm trong nước sôi để uống như trà.

5/ Hoa Nở ngày đất: Sắc 2 lạng hoa nở ngày đất sắc với 3 bát con nước cho đến khi chỉ còn nửa lít nước thì dừng. Cứ khi nào thấy khát nước thì uống nước này. Có thể cho thêm nước để sắc lại cho đến khi nào nước nhạt thì thôi.

Thảo dược đông y chữa gout

Đông y chữa bệnh thống phong (gout) nhờ vào chứng và mạch cũng như kết hợp với ăn kiêng phù hợp.

Các thầy thuốc Đông y thường để ý tới các giai đoạn phát triển ở bệnh gout: sẽ có các cách chữa khác nhau đối với các giai đoạn bệnh khác nhau: bệnh nhân bị lần đầu sẽ chữa khác với người bị tái phát 2-3 lần trở lên.

Bên cạnh việc theo dõi sát sao những triệu chứng sưng đỏ hoặc không sưng của các khớp, thầy thuốc còn chú trọng đến việc khớp xương có bị biến dạng hay không.

Trị bệnh Gout bằng cây Hy thiêm

Theo Đông y, Hy thiêm có công dụng hoạt huyết, bổ huyết, trừ tê thấp, giảm đau, thanh nhiệt, giải độc. Bởi vì hy thiêm có chứa chất đắng daturosid, dimethylquercetin – đây là các chất có khả năng giảm lượng axit uric trong máu, giảm đau, kháng viêm nên rất thích hợp để hỗ trợ điều trị bệnh gout. Do đó, bệnh nhân mắc gout có thể sắc lá hy thiêm với nước uống mỗi ngày để giúp phòng ngừa bệnh tiến triển nặng.

Hỗ trợ điều trị bằng cây Sói rừng

Cây sói rừng là một loại thảo dược mộc mọc hoang dã nhưng cũng được sử dụng trong các bài thuốc nam có công dụng hỗ trợ điều trị bệnh gout.

Theo những ghi chép về cây Sói rừng, loại thảo mộc này có công dụng hoạt huyết, khu phong trừ thấp, trừ độc, tiêu viêm, cải thiện hệ miễn dịch và bồi bổ xương khớp.

Từ lâu nay, dân gian đã sắc rễ cây Sói rừng vùng với nước để uống mỗi ngày nhằm hỗ trợ chữa trị bệnh gout và các chứng viêm đau xương khớp…