Kiến thức hữu ích về cá trắm cỏ

23 Th8 Kiến thức hữu ích về cá trắm cỏ

Nguồn gốc và phân loại

Cá trắm cỏ (tên khoa học là Ctenopharyngodon idella) thuộc họ Cá chép (Cyprinidae). Cá trắm cỏ có thể có kích thước tới 1,5 mét, cân nặng 45 kg và tuổi thọ đạt tới 21 năm và có nguồn gốc như sau: Cá trắm cỏ thuộc bộ cá Chép (Cypriniformes), họ cá Chép (Cyprinidae), phân họ cá Trắm (Leuciscinae), giống cá Trắm Cỏ (Ctenopharyngodon), loài Trắm Cỏ (Ctenopharyngodon idellus).

Môi trường sinh sống

Môi trường sinh sống của cá trắm cỏ là những khu vực nước ngọt, chủ yếu là các khu vực ao, hồ và các con sông lớn. Chúng ưa thích sống ở độ sâu là khoảng 0 – 30m. Độ sâu này nằm ở khu vực tầng nước giữa và thấp – tại dây, nước thường sạch và rất trong.

Cá trắm cỏ là một loại cá cực kì phổ biến ở khu vực châu Á, nguồn gốc xuất xứ của cá trắm cỏ là từ Trung Quốc, chủ yếu là ở khu vực sông Hắc Long Giang ở phía Bắc của Trung Quốc.

Tuy nhiên, cá trắm cỏ cũng rất phổ biến tại Việt Nam, chúng sinh sống cả ở môi trường tự nhiên và nuôi trồng. Khu vực sống Hồng là nơi thường xuất hiện cá trắm cỏ.

Thức ăn của cá Trắm Cỏ

Khi cá trắm cỏ được 3 ngày tuổi, chúng có kích thước là khoảng 7 mm. Lúc này, thức ăn của chúng là luân trùng, ấu trùng, côn trùng và tảo. Đến lúc chiều dài thân của cá trắm cỏ đạt đến 2 – 3 cm, một ít mầm non thực vật bắt đầu xuất hiện trong khẩu phần ăn của chúng. Cùng lúc đó, tỉ lệ luân trùng giảm dần, dẫu vậy, khẩu phần ăn của chúng chủ yếu vẫn gồm các loài giáp xác, phù du. Bởi càng lớn, khả năng tiêu hóa và bộ răng của cá trắm cỏ càng phát triển nên chúng có thể nghiền nát thực vật thượng đẳng khi đạt từ 3 đến 10cm. Lúc đó, cá trắm cỏ sẽ chuyển sang ăn thực vật thuỷ sinh non và thực vật bậc cao như cỏ.

Các loại rong mái chèo, rong đuôi chó, bèo tấm, bèo hoa dâu và các loại rau, cỏ trên cạn, hay gọi chung là các loài thực vật thượng đẳng khi ấy sẽ thành những loại thức ăn chính của cá trắm cỏ. Bên cạnh đó, các loại lá như lá tre, lá sắn, lá chuối cũng là những món ăn khoái khẩu của cá Trắm cỏ. Loại cá này có khả năng tiêu thụ rất lớn khi chúng ăn một lượng bằng 22,1 – 27,8% khối lượng của chúng trong một ngày. Trung bình, cá sẽ tăng được 1kg khi được cho ăn 40 kg thực vật tươi.

Trong nuôi trồng cá trắm cỏ, ngoài cỏ và các loại thức ăn kể trên, người nuôi còn có thể bổ sung thêm một số loại thức ăn tinh khác như cám gạo, ngô, sắn… Cá trắm cỏ cũng có thể tiêu thụ tốt ăn nhân tạo, tuy nhiên, nếu trong khẩu phần ăn của chúng có quá nhiều tinh bột sẽ gây ra tích mỡ và chậm lớn ở cá. Nói chung, cá Trắm cỏ là khá phàm ăn và không có yêu cầu cao về thức ăn.

Đặc điểm sinh trưởng của cá Trắm cỏ

Trọng lượng của cá Trắm cỏ khá lớn, con có cân nặng lớn nhất có thể đạt tới 35 – 40 kg. Những con cá Trắm cỏ thương phẩm với kích cỡ trung bình là 3 – 5 kg/con. Khi so sánh với các loài cá khác trong cùng điều kiện sinh trưởng thì có thể thấy cá Trắm cỏ có tốc độ phát triển nhanh hơn.

Đặc điểm sinh sản của cá Trắm cỏ

Trong điều kiện tự nhiên, cá trắm cỏ có hình thức sinh sản là bán di cư. Như hầu hết các loài cá khác, cá trắm cỏ là loài đẻ trứng. Chúng có tập tính di cư đến những khu vực thượng nguồn của các sông để đẻ trứng khi đến mùa sinh sản.

Bởi khu vực đầu nguồn có nước chảy mạnh (môi trường nước thay đổi) nên có khả năng kích thích cá đẻ trứng. Do trọng lượng của trứng cá trắm cỏ nặng hơn trọng lượng nước nên chúng bị lơ lửng ở tầng nước giữa. Khi trứng bị hỏng, chúng sẽ chìm xuống phần đáy nước. Khi bước vào giai đoạn trưởng thành, cá sẽ bắt đầu sinh sản (khoảng 4 – 5 năm tuổi).

Các thành phần dinh dưỡng trong thịt cá Trắm

Trong thịt cá trắm cỏ tươi có chứa 74% nước, 17,4% chất đạm, 5,8% chất béo, 1,5% chất khoáng, 1,3% các vitamin, muối khoáng và một số hợp chất khác.

Các loại bệnh phổ biến ở cá Trắm Cỏ

Bệnh đốm đỏ

Trong ngành nuôi trồng cá trắm cỏ, bệnh đốm đỏ là bệnh truyền nhiễm hay gặp nhất và gây ra thiệt hại nặng nề nhất.

Giai đoạn đầu nhiễm bệnh, có thể thấy lượng thức ăn bị bỏ lại nhiều. Cá không chỉ chán ăn, chúng còn bơi lờ đờ trên mặt nước. Khi nhìn kỹ, có thể thấy trên thân cá có những vết loét đỏ, vảy cá rụng nhiều.

Đến giai đoạn nặng hơn thì vây cá sẽ cụt dần và bị chảy máu. Những vết loét ngày càng xuất hiện nhiều và ăn sâu vào cơ thể. Lúc ấy, có mùi hôi từ cá bốc ra, bụng cá trương phình do nấm và ký sinh trùng gây bệnh, mắt cá thì chuyển sang màu đục ngầu.

Vì khả năng lây lan của bệnh này rất cao và dễ ảnh hưởng đến toàn bộ cá trong hồ nên cần quan tâm đến việc phòng chống bệnh này. Đầu tiên, phải loại bỏ đi những con những con cá bị bệnh và bỏ ăn. Tiếp đó, để phòng ngừa loại bệnh này phát triển và lây lan thì nên dùng thuốc KN-04-12 được cấp bởi viện nghiên cứu môi trường thủy sản.

Bệnh xuất huyết

Vì loại bệnh này cực kì nguy hiểm và chưa có thuốc đặc trị nên nên cần phải lưu ý và quan tâm đến công tác phòng bệnh ngay từ khi bắt đầu nuôi.

Bệnh này là do vi rút gây ra, rất khó nhận biết, trước khi chết, chúng thường bỏ ăn, lờ đờ. Nếu trong bóng tối, do lớp vảy dưới da bị xuất huyết nên thân mình của chúng sẽ trở nên ửng đỏ. Khi chết, cơ thể chúng vẫn còn nguyên vẹn.

Bệnh trùng mỏ neo

Bởi trùng mỏ neo là một loại ký sinh trùng nên nếu bị chúng kí sinh trên cơ thể, chất dinh dưỡng của cá sẽ bị hút hết, kèm theo đó là các vết viêm loét trên da cá. Chính vì thế, sức đề kháng của cá giảm xuống, tạo điều kiện cho nấm và vi khuẩn gây bệnh xâm nhập.

Ta có thể dựa trên những dấu hiệu như nốt đỏ, vết loét và chảy máu trên cơ thể để biết liệu cá có bị trùng mỏ neo kí sinh hay không. Thêm vào đó, cân nặng của cá cũng khác thường, mình cá gầy nhưng đầu lại to. Da của cá cũng có màu biến đổi và tốc độ bơi của cá sẽ giảm đi.

Có thể dùng lá xoan tươi đập dập thành từng bó rồi thả xuống ao để phòng và điều trị chứng trùng mỏ neo kí sinh trên cá. Trong quá trình chữa bệnh, có thể thấy cá nổi đầu lên. Điều này là bình thường bởi lượng oxy trong nước bị giảm xuống do lá xoan phân hủy. Không chỉ thế, điều này còn giúp tăng lượng động vật phù du và giảm lượng trùng bánh xe.

Các món ăn ngon và giàu dinh dưỡng từ cá Trắm Cỏ

Canh chua Cá Trắm Cỏ

Để có thể làm món ăn này, ta cần các nguyên liệu như 2 miếng cá trắm, 2 quả cà chua, 1 nửa quả dứa, 3 quả sấu (hoặc 1 quả me), 1 củ hành khô, hành lá, các loại rau thơm như thì là, hạt nêm, mì chính, dầu ăn và các gia vị đầy đủ,

Đầu tiên, rửa sạch cá, thái cà chua thành múi cau, thái nhỏ hành lá, rau thì là thái, băm nhỏ hành khô, thái dứa thành các miếng vừa ăn. Tiếp đó, bắc chảo, đun nóng dầu ăn và chiên vàng cá rồi với ra. Đun nóng dầu ăn rồi phi thơm hành khô, cho cà chua vào xào đến mềm rồi nêm chút gia vị. Sau đó, cho cá vào sốt cho gia vị ngấm đều khoảng 10 đến 15 phút thì thêm nước, cho sấu và nấu sôi. Thêm dứa vào nấu thêm trong vòng 5 phút rồi tắt bếp, múc cá ra bát và rắc hành lá, rau thơm thái nhỏ lên bát là hoàn thành.

Cá Trắm Cỏ chiên xù

Để có thể làm món ăn này, ta cần các nguyên liệu như 5 lạng cá trắm phi lê, 3 thìa cà phê bột năng, 5 gói bột chiên giòn, 100g bột chiên xù, nửa thìa cà phê muối, nửa thìa cà phê nước tương, 60 ml dầu ăn, 2 cây thì là.

Đầu tiên, cá rửa sạch, thái thành miếng có kích thước bằng 2 ngón tay. Tiếp đó, ướp cá trong 1 bát lớn với nửa thìa cà phê muối,  nửa thìa nước tương, thì là thái nhỏ, trộn đều để gia vị ngấm đều. Để các gia vị được thấm sâu vào thịt cá, ướp cá trong khoảng 7 -10 phút. Tiếp đó, thêm 3 muỗng cà phê bột năng, 5 muỗng bột chiên giòn vào tô cá rồi đảo đều lên.

Đổ bột chiên xù ra một đĩa to sau đó lăn từng miếng cá vào để bột chiên xù dính đều các mặt. Cứ tiếp tục làm như thế với những miếng cá khác cho đến khi hết nguyên liệu. Bắc chảo lên bếp rồi cho dầu vào đun sôi, tiếp đó là thả cá vào chiên trên lửa vừa để cá từ từ chín. Khi cá đã chín vàng đều đẹp mắt, vớt cá ra đĩa, có thể lót giấy thấm dầu để hút bớt dầu ở cá.

Cá Trắm Cỏ nướng riềng mẻ

Để có thể làm món ăn này, ta cần các nguyên liệu như 4 lát cá trắm, 2 thìa canh nước mắm, 2 củ riềng, 2 thìa canh mẻ chua, 1 thìa cà phê mì chính, 6 cây sả, 2 thìa canh dầu ăn.

Đầu tiên, rửa sạch cá, khía 1 đến 2 đường bên miếng cá bằng dao để giúp cá ngấm gia vị hơn khi ướp. Cạo vỏ, rửa sạch và băm nhỏ riềng. Bóc vỏ già bên ngoài và băm nhỏ sả. Ướp cá trong tô với 2 thìa canh nước mắm, 2 thìa canh cơm mẻ, riềng băm nhỏ, 1 thìa cà phê mì chính. Trộn đều và kĩ để cá thấm đều gia vị, tiếp đó, cho hết sả vào chà xát và ướp tiếp trong khoảng nửa tiếng đến 1 tiếng.

Chuẩn bị bếp nướng bằng than hoa, phết dầu ăn bằng cọ lên vỉ nướng để tránh cá không bị dính chặt vào vỉ khi nướng và xếp cá lên vỉ. Nẹp chặt hai bên vỉ bằng dây thép nhỏ để vỉ không bị bung ra khi nướng cá. Để cá có thể chín đều từ bên trong thì nướng từ từ, lật cá cứ sau 2 đến 3 phút để các mặt cá chín vàng. Đợi đến khi cá chín thì gỡ cá ra khỏi vỉ một cách nhẹ nhàng và đưa cá lên đĩa. Để trình bày cá bắt mắt hơn thì xếp dưa chuột, cà rốt, khế chua, chuối xanh lên trên rồi cho các loại rau thơm xen kẽ xung quanh.

Lẩu cá Trắm Cỏ

Để có thể làm món ăn này, ta cần các nguyên liệu như 2kg cá trắm, 3 lạng xương lợn (xương ống), 5 lạng thịt bò, 1kg ngao, 3 lạng dạ dày lợn, 5 miếng đậu phụ non, 5 lạng cà chua, 3 quả me và các gia vị vừa đủ.

Chần qua xương ống trong nước sôi rồi bỏ vào nồi. Thêm nước vào nồi và đun sôi. Đến khi nước sôi thì cho bé lửa, nấu nước sôi liu riu để nước hầm xương ngọt hơn. Nên hớt bỏ bọt trong quá trình đó để nước dùng được trong.

Rửa và làm sạch cá trắm, lọc lấy thịt, thái thành các miếng to bằng 2 ngón tay rồi ướp cùng với gừng, ớt, hành khô, rau răm thái nhỏ. Cho xương cá đã lọc vào ninh cùng xương ống. Thái thịt bò mỏng và ướp cùng gừng thái chỉ. Làm sạch lòng non, dạ dày rồi thái thành các miếng vừa ăn. Rửa sạch và bày ngao lên đĩa.

Rửa sạch các loại rau rồi để ráo, thái đậu phụ thành các miếng, bổ cà chua thành múi cau. Xào thơm hành rồi trút cà chua vào xào cho mềm, khi cà chua chín mềm thì đổ vào nồi nước dùng xương. Muốn có nước dùng ngọt và chua cay hòa quyện để ăn món lẩu cá, xương lợn nên được ninh cùng xương cá rồi thêm me chua, ít nấm hương, cà chua xào sơ và các loại gia vị vừa ăn.

Cá Trắm Cỏ chiên sốt cà chua

Để có thể làm món ăn này, ta cần các nguyên liệu như 1 con cá trắm to , 3g muối, 3 thìa canh đường trắng, 5 thìa canh tương cà, 3 thìa canh giấm, 6 thìa canh nước, 1 chén bột ngô, 1 lít dầu ăn, 1 thìa canh dầu cải.

Đầu tiên, rửa sạch, bỏ nội tạng và lọc bỏ xương cá. Cắt phi lê hai bên mình cá trắm (có thể nấu canh phần đầu cá và bộ xương cá). Tiếp tục dùng dao sắc để lọc bỏ lớp da cá. Cứ khứa 3 đường liên tiếp thì mới tiến hành cắt rời thành miếng trên một miếng phi lê cá dài. Tiếp tục cắt các đường dọc trên từng miếng cá đã cắt rời ra trước đó.Ướp phần cá đã cắt cùng với 1 thìa canh nước ép gừng, 1 thìa canh rượu trắng, 2 gam muối và 1 gam tiêu xay trong tô lớn trong vòng 10 phút.

Khi cá đã ướp xong, thấm khô bớt nước rồi lăn cá qua một lớp bột bắp và để nghỉ 1 lúc. Bắc chảo lên bếp và cho nhiều dầu ăn vào đun sôi. Tiếp đó, chiên ngập dầu các miếng cá vừa tẩm bột dưới lửa vừa. Để chiên giòn cá thì tăng nhiệt độ lên khi cá gần chín, sau đó vớt ra ngay và để cho ráo dầu.

Trộn đều hỗn hợp 6 thìa canh nước lọc, 5 thìa cà tương cà vào một chiếc chảo sạch khác, cho thêm 3g muối, 3 thìa canh đường, 3 thìa canh giấm trắng vào cùng. Cho 1 thìa canh nước vào chút bột, hòa tan rồi đổ vào hỗn hợp trên và khuấy đều. Cho thêm 1 thìa canh dầu cải. Nấu và liên tục khuấy đều cho đến khi sốt cà chua sôi và đặc sệt lại tắt bếp. Đặt cá trắm đã chiên giòn lên đĩa và tưới phần nước sốt vừa làm lên là xong.

Cá Trắm cỏ kho dưa cải chua

Để có thể làm món ăn này, ta cần các nguyên liệu như 1 con cá trắm, 3 lạng thịt ba chỉ, 2 lạng dưa cải chua, 2 quả ớt sừng, 2 củ hành tím, 4 thìa canh dầu ăn, 3 thìa canh đường trắng, 3 thìa canh nước mắm, 3 thìa canh hạt nêm, 3 thìa cà phê tiêu xay, 3 củ tỏi.

Đầu tiên, làm sạch vảy, cạo màng đen bên trong ruột cá và rửa sạch cá với nước rồi để cho ráo. Dùng nước muối pha loãng ngâm cá đã cắt thành khúc trong 2 phút. Thái thịt ba chỉ thành các miếng to, rửa sạch ớt, cắt dưa chua thành các miếng vừa ăn, đập dập tỏi, hành tím.

Bắc nồi lên bếp, thêm một thìa canh dầu ăn, 1 thìa nhỏ đường để nấu nước màu. Nếu thấy có khói bốc lên thì tắt bếp rồi cho phần thịt ba chỉ và dưa vào xào sơ. Tiếp đó, xếp cá lên, cho cả tỏi, hành tím, ớt đập dập vào. Sau khi thêm 1 thìa canh nước mắm thì nấu cá trong 5 phút. Đổ nước nóng vào ngập cá, nêm gia vị cho vừa miệng. Đậy vung và nấu dưới lửa nhỏ, mở vung khi nước gần cạn và nấu tiếp 5 phút để thịt cá săn lại là xong.