Tìm hiểu về cá Lăng

13 Th8 Tìm hiểu về cá Lăng

Cá Lăng có mặt tại Việt Nam với số lượng không hề nhỏ. Thịt cá Lăng có giá trị dinh dưỡng rất cao, cực kì có lợi cho sức khỏe. Rất nhiều người ưa thích các món ăn ngon và độc đáo được chế biến từ thịt cá Lăng. Để hiểu rõ hơn về loài cá này thì các bạn cùng đọc bài viết bên dưới nhé.

Những điều cơ bản về cá Lăng

Nguồn gốc

Tên khoa học trong tiếng anh của cá Lăng là Bagridae. Cá Lăng thuộc vào dòng họ của cá da trơn và có nguồn gốc từ châu Phi và châu Á. Theo các số liệu thống kê, có gần 245 loài với các kích cỡ và hình dáng đa dạng khác nhau trong dòng cá da trơn.

Đặc điểm bên ngoài

Kích thước của cá Lăng tương đối lớn, kích cỡ tối đa một con cá lăng trưởng thành có thể đạt tới là hơn 1,5m. Cá lăng cũng có trọng lượng rất đáng kể khi cân nặng của loài cá này thường nằm trong trong khoảng từ 10 đến 30kg, thậm chí, có những con cá Lăng có khối lượng đạt tới trăm cân.

Bởi vì là một loài cá thuộc dòng cá da trơn nên cá Lăng không hề có vảy, thay vào đó, toàn thân cá được bao phủ bởi một lớp nhớt. Phía trước mình cá có vây lưng một gai, xung quanh mình cá là các vây mỡ và phần ức có vây răng cưa. Nhìn tổng thể thì cá Lăng có thân mình thuôn dài, đầu cá hơi bẹt và mang 4 cặp râu khá dài.

Đặc điểm về môi trường sống

Môi trường sinh sống của cá Lăng thường là các khu vực nước ngọt hoặc nước lợ nhạt như các ao hồ, sông, suối. Cá Lăng ưa sinh sống ở tầng đáy nơi có nhiều bùn, nhiều phù sa và dòng chảy của nước chậm. Là một loài ăn tạp, thức ăn chủ yếu của cá Lăng thường là côn trùng sống trên mặt nước, các loài giáp xác nhỏ như tôm cua, cá nhỏ và các loại ấu trùng có trong nước.

Đặc điểm về sinh sản

Cá Lăng là loài đẻ trứng và thời gian đẻ trứng nằm trong khoảng từ tháng 7 đến tháng 8 âm lịch hàng năm. Khu vực rừng ngập nước là địa điểm lí tưởng mà cá Lăng cái lựa chọn để đẻ trứng khi mùa sinh sản đến. Chỉ sau khoảng 3 ngày thì trứng được đẻ ra sẽ nở thành cá con. Những con cá con này vẫn sinh sống, lớn lên ở khu vực đầm lầy đó và chỉ bơi trở về sông khi tháng 11 hoặc 12 âm lịch đến.

Các loại cá Lăng phổ biến

Giống cá Lăng có chủng loại vô cùng đa dạng. Hiện nay, người ta tìm thấy khoảng hơn 200 dòng cá Lăng đang sinh sống trên khắp thế giới. Vì thế, thị trường cá Lăng ở Việt Nam cũng không kém phần phong phú, đa dạng. Ở nước ta, có một số dòng cá Lăng nổi tiếng như: cá lăng chấm, cá lăng đuôi hồng, cá lăng trắng, cá lăng hồng….

1. Cá Lăng chấm

Tên khoa học trong tiếng anh của cá lăng chấm là Hemibagrus guttatus. Cá lăng chấm tập trung chủ yếu ở ven sông của các tỉnh thành, miền núi phía Bắc nước ta như khu vực sông Đà, sông Lô và Phú Thọ.

Trọng lượng của cá lăng chấm trưởng thành có thể đạt tới 40 đến 50kg. Loài cá này có một lớp da trơn bóng phủ lên toàn bộ thân mình với các đốm đen. Loại cá này mang giá trị dinh dưỡng cao nên giá thành cũng không hề rẻ.Vì chỉ có xương sống, không có xương dăm và thịt cá lại mang vị ngọt đậm đà nên rất nhiều người yêu thích cá lăng chấm.

2. Cá Lăng đuôi hồng

Cá Lăng đuôi hồng còn được gọi với một số cái tên khác như cá lăng nha đuôi đỏ hoặc cá lăng chiên. Loại cá này phân bố ở rất nhiều nơi trên thế giới, và tập trung đông nhất ở khu vực sông serepok. Ở Việt Nam, người ta phát hiện cá lăng đuôi hồng tập trung chủ yếu ở khu vực An Giang, đồng bằng sông Cửu Long và thành phố Hồ Chí Minh.

Kích thước cơ thể của cá Lăng đuôi hồng tương đối lớn. Cũng như các dòng cá lăng khác, toàn bộ thân mình cá được phủ một lớp da trơn bóng, tuy nhiên, đuôi cá có màu đỏ trắng. Nhìn tổng thể, phần thân của cá Lăng đuôi hồng khá dài với đầu dẹp và vây lớn. Khi trưởng thành, dòng cá này có thể có trọng lượng trên 30kg và chiều dài vượt quá 1,5m. Do cá lăng đuôi đỏ có thịt cá rất mềm, thơm cũng như có hàm lượng các chất dinh dưỡng cao nhất trong các dòng cá lăng nên giá thành của dòng cá này tương đối cao.

3. Cá Lăng vàng

Dòng cá Lăng vàng khá phổ biến ở Việt Nam và thường phân bố ở các vùng nước hạ lưu như sông Hồng, Việt Trì – Phú Thọ hoặc các khu vực đầm lầy.

Toàn bộ thân mình của cá Lăng vàng được bao phủ bởi một lớp da trơn vàng bóng như tên gọi của nó. Cá lăng vàng không có xương dăm, thịt của nó có màu trắng, nạc, rất giòn và mang vị ngọt thanh, không đậm đà giống như dòng cá lăng chấm. Thịt cá lăng vàng có rất nhiều chất dinh dưỡng, đặc biệt là DHA và vitamin A, dùng để bồi bổ cho người ốm – người già và trẻ nhỏ rất hiệu quả.

Cách phân biệt cá Lăng và cá Trê

Về tổng thế, hai loại cá này đều thuộc dòng cá da trơn, thân mình tròn, đầu bẹt và có 4 râu. Môi trường sống thường là các đầm lầy tại khu vực ven sông và các ao có nhiều đất bùn.

Để phân biệt cá Lăng và cá Trê thì chúng ta hãy quan sát phần đầu và màu sắc của chúng. Đầu của cá lăng không bẹt như cá trê và miệng của cá Lăng cũng không trề như cá Trê. Da của cá lăng có màu sắc tương đối nhạt trong khi cá trê có màu đen nhánh.

Lợi ích của cá Lăng đối với sức khỏe

Thịt cá Lăng có chứa rất chất dinh dưỡng thiết yếu cho sự phát triển khỏe mạnh của cơ thể con người. Thịt cá lăng có chứa nhiều protein và các loại acid amin như tryptophan, lysin, methionin, systin hay tirozin. Những loại acid amin đặc biệt này không thể được sản sinh bởi cơ thể người mà chỉ được hấp thụ qua thức ăn.

Hơn thế, cơ thể người hấp thụ các chất đạm và chất béo trong cá lăng dễ dàng hơn các loại thịt. Chất béo trong cá Lăng đều là loại chất béo không bão hòa nên các bạn yên tâm sử dụng vì chúng rất có lợi cho sức khỏe con người.

Bên cạnh đó, người ta còn tìm thấy nhiều thành phần khác tốt cho cơ thể còn người như steroid, Phosphat acid, Serebro rid có trong cá lăng… Theo như nghiên cứu, những chất này cũng có vai trò không nhỏ trong quá trình chuyển hóa tế bào, chuyển hóa mỡ và ngăn chặn quá trình chuyển hóa Cholesterol. Từ đó, lượng Cholesterol trong máu có thể được giảm bớt thông qua việc loại bỏ ra khỏi cơ thể con người.

Trong mỡ cá Lăng có chứa rất nhiều loại vitamin vitamin A, D, các vitamin nhóm B như B1, B2, B12…, đây đều là các loại vitamin cực kì cần thiết đối với con người. Thêm vào đó, hàm lượng DHA trong cá Lăng khá cao, đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển khỏe mạnh của bộ não con người.

Các món ăn ngon từ cá Lăng

Canh chua cá Lăng hoa thiên lý

Để có được món ăn thơm ngon thì bạn cần những nguyên liệu sau 5 lạng cá lăng, 2 lạng hoa thiên lý, 5 gam tỏi phi, 30 ml nước cốt quất, 1 thìa đường trắng, 2 thìa nước mắm và 1 quả ớt.

Để chế biến món canh chua cá Lăng hoa thiên lý thì bạn thực hiện các bước sau đây. Đầu tiên, để làm sạch nhớt trên mình cá thì bạn dùng chút muối trắng rồi lấy cá đã sạch để cắt thành các miếng tròn vừa ăn. Nhặt bỏ các bông hoa thiên lý bị hư, dập nát rồi rửa sạch. Trong lúc đó, bạn đun sôi chút nước lọc trong một nồi sạch.

Chần cá lăng trong nồi nước đã sôi trong 5 phút để loại bỏ bớt nhớt cá, nếu thích, bạn có thể lọc bỏ đi bớt phần mỡ bụng. Tiếp theo, đun sôi khoảng 1 lít nước rồi cho hoa thiên lý và nấu trong 2 phút cho chín đều. Sau đó, thêm cá lăng đã chần ở trên vào nấu thêm 3 phút nữa.

Chờ canh sôi, thêm nước cốt quất, 1 thìa đường, 2 thìa nước mắm và một nhúm muối nhỏ cho vị thêm đậm đà. Nấu đến khi canh sôi đều một lần nữa thì tắt bếp. Bạn có thể thêm tỏi phi vào món canh cá này nếu thích.

Món canh này có thể ăn kèm với cơm trắng và cá chấm nước mắm ớt. Thị cá lăng săn chắc, phần da béo, mềm mịn, hòa quyện cùng mùi thơm ngát và ngọt thanh tự nhiên của hoa thiên lý cực kì tuyệt vời. Chắc chắn món ăn thanh mát và giàu dưỡng chất này sẽ đem đến hương vị mà bạn khó có thể nào quên.

Món cá Lăng sốt chua ngọt riềng mẻ

Để có được món ăn thơm ngon thì bạn cần những nguyên liệu sau 8 lạng cá lăng phi lê, 1 gam tiêu xay, 0,5 lít dầu ăn, 2 gam muối, 30 gam riềng, 10 gam tỏi và 100 gam bột chiên giòn. Về nguyên liệu làm nước sốt, bạn cần chuẩn bị 1 lạng hành tây, 30 gam hành lá, 1 lạng cà chua, 30 gam tương cà, 30 gam tương ớt, 15 gam mẻ chua, 5 gam đường trắng, 50 ml nước lọc, 10 gam mắm tôm.

Sau khi mua cá lăng về, bạn rửa sạch với muối iot để đỡ nhớt rồi bỏ phần mang và nội tạng, chia cá thành các miếng vừa ăn (nên cắt làm 4 phần bằng nhau.)

Ép 20 gam riềng và tỏi lấy nước rồi để ra một chén riêng. Rửa sạch cà chua rồi cắt thành múi cau. Làm tương tự với hành tây. Thái 10 gam riềng thành sợi. Cắt hành lá thành các đoạn dài 2,5cm.

Ướp cá với nước ép riềng, tỏi và 2 gam muối, 1 gam hạt tiêu rồi trộn đều và để nghỉ 15 phút cho cá ngấm đều gia vị. Làm nóng chảo trên bếp rồi cho khoảng 500 ml dầu ăn vào chảo để có thể rán cá ngập trong dầu.

Đợi đến khi dầu đủ nóng thì lăn từng miếng cá trong bột chiên giòn khô rồi giũ nhẹ cho rơi bớt phần bột thừa, tiếp đó thả ngay miếng cá vào chảo, rán cho 2 mặt vàng đều, vớt ra đĩa được lót một lớp giấy thấm dầu.

Đặt chảo lên bếp, thêm 15ml dầu vừa chiên cá vào chảo, đợi dầu đủ nóng rồi bỏ riềng cắt sợi vào đảo đến khi dậy mùi, cho thêm hành tây và cà chua đã bổ múi cau vào xào.

Thêm tiếp 30 gam tương cà, 30 gam tương ớt, 50ml nước vào chảo, khuấy đều rồi nêm vào 10 gam mắm tôm, 15 gam mẻ chua, 5 gam đường trắng. Đun sôi hỗn hợp này lên để làm nước sốt, nêm gia vị cho vừa miệng, thêm hành lá vào, đảo đều và tắt bếp.

Cho cá ra đĩa, tưới nước xốt lên cá, dùng chút ớt để trang trí thêm cho món ăn, vừa giúp món ăn ngon hơn vừa làm đẹp mắt hơn. Món này có thể ăn không hoặc ăn cùng với cơm trắng nóng. Để thưởng thức được đầy đủ hương vị của món ăn này thì bạn nên ăn khi vừa mới nấu xong, thịt cá thơm phức và còn nóng hổi.

Món cá Lăng nướng muối ớt

Để có được món ăn thơm ngon thì bạn cần những nguyên liệu sau 1 cân cá lăng, 2 thìa hành tím băm, 1 thìa tỏi băm, 3 thìa sả băm, 1 quả chanh, 1 quả ớt sừng, 2 thìa dầu hào, 2 thìa tương ớt, 2 thìa mật ong, 1 thìa cà phê hạt tiêu, 1 thìa cà phê ngũ vị hương, 1 thìa cà phê mì chính, 1 thìa nước mắm,1 thìa cà phê muối, 2 thìa dầu ăn, 1 thìa dầu điều.

Cá sau khi mua về, bạn cần rửa sạch cá và để khử mùi tanh thì bạn có thể rửa cá qua nước sôi và rượu. Để cá thấm gia vị hơn thì bạn có thể khía nhiều đường lên thân cá hoặc cắt cá thành những lát nhỏ mỏng hay dày vừa miệng.

Hành tím, tỏi đem băm nhỏ rồi trộn cùng với sả xay, tương ớt, dầu hào, nước mắm, mật ong, ngũ vị hương, hạt tiêu, mì chính. Dùng hỗn hợp gia vị vừa trộn trên để ướp cá trong khoảng 20-30 phút để thịt cá thấm đều gia vị.

Đốt than đỏ hồng, đặt cá lên vỉ nướng rồi bỏ lên bếp than. Nếu cá không được cắt khúc mà được khứa thịt thì bạn có thể xiên que tre qua miệng cá và đặt trên bếp than hồng để nướng nguyên con cá.

Hãy nhớ phải thường xuyên lật mặt cá để thịt cá chín đều và không bị cháy nhé! Để tạo màu sắc đẹp mắt và tránh cho cá bị cháy khét thì bạn có thể quét một lớp dầu ăn mỏng lên cá trong khi nướng.

Vì là món nướng và gần như không thêm chút dầu mỡ nào nên món cá lăng nướng muối ớt ăn không bị ngán. Thêm nữa, thịt cá săn chắc, thơm ngọt tự nhiên, thấm đều gia vị muối ớt cay mặn, lại được nướng chín trên bếp than hồng nên mang đến một mùi thơm phức, vô cùng hấp dẫn. Bạn có thể ăn kèm cá lăng nướng muối ớt với bún, rau sống hoặc cuốn bánh tráng.

Món canh cá Lăng nấu măng chua

Để có được món ăn thơm ngon thì bạn cần những nguyên liệu sau 5 lạng cá lăng, 3 lạng măng chua, 2 quả cà chua, 1/4 quả dứa, 5 lạng bún tươi, 1 thìa cà phê tỏi băm, 1 lạng rau ngổ, 1 lạng mùi tàu, 1 quả ớt, 2 củ sả, 1 thìa cà phê muối, 1 thìa nước mắm, 4 thìa dầu ăn, 1 củ gừng.

Sau khi mua về, bạn làm sạch nhớt cá lăng bằng rượu trắng, bỏ hết mang, vây, cắt thành các miếng dày khoảng 1.5 cm. Tiếp đó, cho gừng băm nhỏ vào nồi nước, bắc lên bếp và đun đến khi sôi thì chần sơ qua cá lăng.

Để làm nước dùng thơm ngon thì bạn cần làm sạch gừng, bóc đi lớp vỏ già bên ngoài và băm nhỏ sả. Rửa sạch ớt, rau ngổ, mùi tàu và để ráo nước. Cắt đi phần gốc già của măng chua, xé nhỏ, vắt khô. Rửa sạch cà chua và cắt múi cau. Gọt vỏ, bỏ mắt và cắt dứa thành miếng vừa ăn.

Phi sả, tỏi băm với 2 thìa dầu ăn cho thơm rồi thêm cá lăng vào, đảo đều, nhẹ nhàng cho cá khỏi nát trong 1 phút. Trút cá lăng ra đĩa và để riêng. Thêm 2 thìa dầu ăn vào, đun cho nóng rồi cho cà chua, dứa, 1 thìa cà phê muối, 1 thìa nước mắm, đảo đều. Thêm gói bột gia vị lẩu thái vào với 1 lít nước rồi đun cho đến khi nước sôi đều.

Cuối cùng, trút cá lăng, măng chua, rau ngổ, mùi tàu, ớt vào nồi, đun sôi thêm 5 phút nữa là xong. Món này có thể ăn nóng cùng với cơm trắng hoặc với bún tươi.

Các mẹo khử mùi tanh của cá Lăng khi chế biến

Cá Lăng cũng như nhiều loại cá khác, chúng có mùi tanh đặc trưng của cá. Do đó, để làm được những món ăn từ cá Lăng thơm ngon thì bạn phải khử đi mùi tanh ấy. Một vài mẹo vặt hữu ích mà bạn có thể dùng được trình bày dưới đây.

Ngâm rửa để khử mùi tanh của cá Lăng

Đầu tiên, bạn cần dùng muối trắng, rượu, chanh tươi, hoặc giấm để chà xát vào mình cá nhằm loại bỏ bớt nhớt của cá. Mổ cá và bỏ hết phần nội tạng cũng như loại bỏ hết vây cá.

Bạn có thể dùng nước muối hoặc nước vo gạo để ngâm cá trong khoảng 15 phút, tiếp đó, bạn rửa sạch cá 2-3 lần với nước sạch rồi để ráo trước khi nấu.

Dùng nhiệt độ để khử mùi tanh của cá Lăng

Lí do khiến cá có mùi tanh là vì cá Lăng có chứa các axit amin – các chất dễ bị phân hủy khi gặp nhiệt độ cao. Thế nên, bạn nên mở nắp nồi cá Lăng trong khi nấu để khử mùi tanh cho món ăn vì mùi tanh sẽ dễ dàng bốc đi theo hơi nước.

Dùng gia vị để khử mùi tanh cá Lăng

Những gia vị như hạt tiêu, ớt, hành, gừng, rau cần, rau răm… không chỉ có tác dụng khử bớt mùi tanh của cá Lăng mà còn tăng mùi vị, khiến món ăn thơm hơn, ngon hơn.

Bên cạnh đó, bạn có thể sử dụng các nguyên liệu có vị chua như khế, chanh, mẻ, giấm, măng… để nấu với cá Lăng. Những nguyên liệu này không những giảm bớt hoặc khử hết mùi tanh của cá Lăng mà còn giúp món cá lăng thêm thơm ngon, hấp dẫn.

Đặc biệt, đối với món cá hấp hoặc luộc thì nên dùng chút rượu để ướp cá trước. Còn đối với các món như chiên, nướng và canh chua,… thì bạn có thể thêm một ít rượu vào cá. Thịt cá sẽ dậy mùi hương, ngon ngọt hơn và mất hẳn mùi tanh nhờ vào chất cồn có trong rượu.